Meibomian Gland Dysfunction (MGD) ต่อมไขมันอุดตันที่เปลือกตา

---

ต่อมไขมันอุดตันที่เปลือกตา MGD

Meibomian Gland Dysfunction (MGD) ต่อมไขมันอุดตันที่เปลือกตา

เป็นภาวะความผิดปกติของต่อมไขมันที่เปลือกตาเรื้อรังที่พบได้บ่อยมาก (ในคนเอเชียพบได้มากถึง 60%) โดยจะมีลักษณะการอุดตันของท่อไขมันส่วนปลาย และหรือเกิดการเปลี่ยนแปลงของคุณภาพและปริมาณของน้ำมันไมบุม(meibum) ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของชั้นฟิล์มน้ำมันของน้ำตาชั้นบนสุด ส่งผลให้เกิดภาวะตาแห้ง ทำให้มีอาการระคายเคือง การอักเสบ และเกิดโรคต่างๆของผิวตาได้

ชั้นฟิล์มน้ำมันของน้ำตาจะอยู่ที่ชั้นบนสุด มีหน้าที่ช่วยทำให้น้ำตาเคลือบผิวตาได้นานและเสถียรขึ้น ป้องกันน้ำตาไม่ให้ระเหยออกไปเร็ว เมื่อน้ำมันไมบุม (meibum) ที่เปลือกตาถูกอุดตันไม่สามารถออกมาได้ ทำให้น้ำตาระเหยเร็ว เกิดภาวะตาแห้งง่าย และการอุดตันเป็นระยะเวลานานๆทำให้ท่อไขมันมีความดันเพิ่มขึ้น ส่งผลให้ต่อมสร้างน้ำมันไมบุม (meibum) ค่อยๆตายลง และไขมันที่อุดตันภายในส่งผลให้มีการเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย ก่อให้เกิดการอักเสบเรื้อรัง ยิ่งเป็นวัฐจักรต่อเนื่องที่ยิ่งส่งผลทำให้การอุดตันและการตายของต่อมไขมันเพิ่มขึ้น

อาการของภาวะต่อมไขมันที่เปลือกตาอุดตัน

1. ตาแห้ง ระคายเคืองในตา เหมือนมีสิ่งแปลกปลอมในตา แสบตา ล้าตาง่าย ไม่สบายตา

2. ตาแดงเป็นๆหายๆ เปลือกตาแดง ขอบตาแดง

3. น้ำตาเป็นฟอง คล้ายฟองสบู่

4. เป็นตากุ้งยิงบ่อยๆ

สาเหตุของภาวะต่อมไขมันอุดตัน

ปัจจัยจากดวงตา

เครื่องสำอางค์รอบดวงตาเป็นสาเหตุของต่อมไขมันอุดตันที่เปลือกตา

1. เปลือกตาอักเสบเป็นบ่อยๆ ซ้ำๆ หรือเรื้อรัง

2. ใส่คอนแทคเลนส์ เครื่องสำอางค์แต่งบริเวณดวงตา

3. ติดเชื้อ Demodex folliculorum

4. ตาแห้งเรื้อรัง

ปัจจัยทางร่างกายและโรคประจำตัว

1. ขาดฮอร์โมนแอนโดรเจน (Androgen insufficiency)

2. วัยทองหมดประจำเดือน

3. อายุมาก

4. โรคโจเกรน (Sjogren’s syndrome)

5. ระดับคอเลสเตอรอลในเลือดสูง

6. โรคสะเก็ดเงิน

7. โรคภูมิแพ้

8. โรคโรซาเชีย (Rosacea)

9. โรคความดันโลหิตสูง

10. โรคต่อมลูกหมากโต

ปัจจัยจากยา

1. ยากลุ่มที่มีฤทธิ์ต้านฮอร์โมนแอนโดรเจน เช่น ยารักษาต่อมลูกหมากโต

2. ยาฮอร์โมนที่ใช้รักษาภาวะหมดประจำเดือน เช่น ฮอร์โมนเอสโตรเจน

3. ยาแก้แพ้ ยาต้านซึมเศร้า

4. ยาเรตินอยด์ (retinoids)

ปัจจัยจากสิงแวดล้อม เช่นภาวะมลพิษ pm2.5

การรักษาภาวะไขมันอุดตันที่เปลือกตา

• Home eyelids hygiene

เริ่มจากการประคบอุ่นที่เปลือกตาเป็นเวลา 10-15 นาที อุณหภูมิที่เหมาะสม ประมาณ 37-40 องศา อุปกรณที่ใช้ประคบตา เช่น เจลประคบอุ่น ,แผ่นประคบอุ่นที่เปลือกตาแบบสำเร็จ, แว่นตาประคบอุ่น ไม่แนะนำให้ใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นเนื่องจากอุณหภูมิจะไม่คงที่ และระดับอุณหภูมิไม่เหมาะสม

• ใช้น้ำตาเทียม หยอดยากระตุ้นน้ำตา หรือ หยอดยาลดอาการอักเสบ ตามแพทย์สั่ง

• ทานยาเพื่อช่วยลดอาการอักเสบของเปลือกตา แพทย์จะเป็นพิจารณาตามความเหมาะสม

• ทำ Eyelids spa and treatment ที่โรงพยาบาลโดยจักษุแพทย์ เหมาะสำหรับผู้ที่มีภาวะต่อมไขมันอุดตันที่เปลือกตาปานกลางถึงมาก จะทำให้ได้ประสิทธิผลการรักษาดีขึ้นเร็ว

  
  

  

  Eyelids Spa

• การรักษาต่อมไขมันอุดตันที่เปลือกตาโดยการใช้เลเซอร์ IPL plus meibomask เหมาะสำหรับผู้ที่อาการปานกลางถึงมาก และผู้ที่ไม่สามารถรักษาโดยการทำ eyelids spa ด้วยตัวเองที่บ้าน หรือ ที่โรงพยาบาลเป็นประจำ จะช่วยให้อาการผู้ป่วยดีขึ้นเร็วใน 2-4 สัปดาห์หลังการรักษา

IPL เทคโนโลยีเลเซอร์รักษาตาแห้ง

บทความโดย พญ ไรนา จินดาศักดิ์